Bebeklerin ilk dişi genellikle 6. aydan itibaren çıkar. Bu, ebeveynler için sevinçli bir gelişme olduğu kadar, ağız ve diş sağlığının temellerinin atılması gereken önemli bir dönemdir. Ancak birçok aile, “süt dişi nasılsa dökülecek” düşüncesiyle bu süreci ihmal edebiliyor. Oysa ki bebeklerde diş çürüğü, oldukça yaygın bir sorundur ve erken dönemde fark edilmezse kalıcı problemlere neden olabilir.

Bu yazımızda, bebeklerde diş çürüğünün ne olduğunu, nasıl ortaya çıktığını, belirtilerini ve en önemlisi nasıl önlenebileceğini kapsamlı şekilde ele alıyoruz.

Bebeklerde Diş Çürüğü Nedir?

Diş çürüğü, diş yüzeyinde bulunan bakterilerin, karbonhidratları (özellikle şekerleri) tüketmesiyle asit üretmesi sonucu oluşur. Bu asit, zamanla diş minesini zayıflatır ve çürükler meydana gelir. Bebeklerde görülen bu durum genellikle “erken çocukluk çağı çürüğü” ya da halk arasında bilinen adıyla “biberon çürüğü” olarak adlandırılır.

Bu çürükler genellikle üst ön dişlerde başlar, daha sonra arka dişlere yayılabilir. Diş çürüğü yalnızca ağrılı bir durum olmakla kalmaz, çocuğun beslenmesini, gelişimini, konuşma becerilerini ve genel sağlığını da etkileyebilir.

Bebeklerde Diş Çürüğü Neden Olur?

Birçok ebeveyn, yalnızca şekerli yiyecekler tüketen çocuklarda çürük olacağını düşünür. Ancak durum daha karmaşıktır. İşte en yaygın nedenler:

1. Gece Biberonla Beslenme

Gece boyunca bebeğe biberonla süt, meyve suyu ya da şekerli sıvılar verilmesi, bu sıvıların diş yüzeyinde uzun süre kalmasına neden olur. Uyku sırasında tükürük akışı azaldığı için diş temizlenemez ve bakteriler aktif hale gelir.

2. Diş Temizliğine Erken Dönemde Başlanmaması

İlk dişin çıkmasıyla birlikte diş temizliğine başlanmalıdır. Ancak pek çok aile bu konuda geç kalmaktadır.

3. Şekerli Besinlerin Sık Tüketimi

Hazır meyve püreleri, bisküviler ve şekerli mamalar, bebeklerin dişlerinde çürük oluşturabilecek bir ortam yaratır.

4. Anne-Babadan Bakteri Geçişi

Emzik veya kaşığın ebeveynin ağzıyla temas ettirilip bebeğe verilmesi, çürüğe neden olan bakterilerin bebeğe geçmesine yol açar.

5. Genetik Yatkınlık ve Tükürük Kalitesi

Bazı bebekler, genetik olarak diş çürüğüne daha yatkın olabilir. Ayrıca tükürük salgısının miktarı ve içeriği de çürük gelişiminde etkilidir.

Bebeklerde Diş Çürüğü Belirtileri

Bebeklerde diş çürüğü, genellikle aşağıdaki belirtilerle kendini gösterir:

• Dişlerde beyaz mat lekeler (erken evrede)
  
• Daha ileri evrelerde kahverengi veya siyah lekeler
  
• Ağız kokusu
  
• Diş eti kızarıklığı ve hassasiyet
  
• Yiyecekleri çiğnemede isteksizlik
  
• Diş fırçalama sırasında huzursuzluk veya ağlama
  
• Çürüğün ilerlemesi halinde gece uykularında ağlama
  

Bu belirtilerden biri bile fark edildiğinde mutlaka diş hekimine başvurulmalıdır.

Diş Çürüğünün Bebeğe Etkileri

Diş çürüğü sadece ağız içinde sınırlı kalmaz, bebeklerin genel gelişimini de etkiler:

• Beslenme Problemleri: Ağrı nedeniyle bebek yemek yemekten kaçınabilir. Bu da kilo kaybı ve gelişim geriliğine yol açabilir.
  
• Konuşma Gelişimi: Ön dişlerin kaybı, konuşmanın öğrenilmesini ve telaffuzu olumsuz etkileyebilir.
  
• Psikolojik Etki: Sürekli ağrı yaşayan bebek huzursuz olur, bu durum aile bireylerini de yıpratır.
  
• Kalıcı Dişlerin Zarar Görmesi: Süt dişlerinin erken kaybı, kalıcı dişlerin dizilimini olumsuz etkiler.
  

Bebeklerde Diş Çürüğünden Korunma Yolları

İyi haber şu ki; bebeklerde diş çürüğü %100’e yakın oranda önlenebilir bir durumdur. Aşağıdaki önlemlerle bu sorunun önüne geçmek mümkündür:

1. Ağız Bakımına Erken Başlayın

İlk diş çıkmadan önce, yumuşak bir bezle diş etleri silinebilir. Diş çıkınca, yaşa uygun yumuşak bir diş fırçası ve suyla temizlik yapılabilir.

2. Gece Beslenmesine Dikkat Edin

Gece yatmadan önce süt veriliyorsa, ardından su içirmek veya ağız temizliği yapmak önemlidir. Biberonla uyumak bir alışkanlıksa, bu alışkanlık yavaş yavaş azaltılmalıdır.

3. Florlu Diş Macunu Kullanımı

1 yaşından itibaren, diş hekiminizin önerisiyle flor içeren bebek diş macunları kullanılabilir. Miktar, bezelye tanesi büyüklüğünü geçmemelidir.

4. Şekerli Gıdaları Sınırlayın

Meyve suyu yerine su tercih edilmeli, şekerli atıştırmalıklar sınırlı tutulmalıdır.

5. Emzik ve Kaşıkları Paylaşmayın

Ebeveynlerin ağız florası bebeğe geçebileceği için, ağızla temas eden eşyaların hijyenine dikkat edilmelidir.

6. Düzenli Diş Hekimi Kontrolleri

İlk diş çıktıktan sonra ve en geç 12. ayda çocuk diş hekimine gidilmelidir. Bu sayede hem çürükler erken fark edilir hem de ebeveynler bilinçlenir.

Bebeklerde Diş Temizliği Nasıl Yapılmalı?

Diş temizliği bebeğin yaşına göre değişir:

• 0-6 Ay: Diş yoksa bile nemli bir tülbentle damak ve dil yüzeyi temizlenebilir.
  
• 6-12 Ay: İlk dişle birlikte fırçalama başlar. Fırçalama sadece su ile yapılabilir.
  
• 1-3 Yaş: Bezelye tanesi kadar florlu diş macunu kullanılabilir. Fırçalama sabah ve akşam yapılmalıdır.
  
• 3 Yaş ve Üzeri: Fırçalama alışkanlığı kazandırılmalı, çocukların tek başına fırçalamasına izin verilirken ebeveyn kontrolü sürmelidir.
  

İlk Diş Hekimi Ziyareti Ne Zaman Olmalı?

Birçok ebeveyn diş hekimi ziyaretini diş problemi ortaya çıkınca planlar. Oysa Dünya Sağlık Örgütü ve diş hekimleri, ilk dişin çıkmasından sonra ya da en geç 1 yaşında ilk kontrolü önermektedir. Bu kontroller:

• Ağız ve diş sağlığı hakkında ebeveynin bilgilendirilmesini
  
• Koruyucu tedavi planlarının oluşturulmasını
  
• Diş hekimi korkusunun oluşmamasını
  
• Diş çürüğünün önlenmesini sağlar.
  

Sağlıklı Gülüşler, Bilinçli Ebeveynlikle Başlar

Bebeklerde diş çürüğü, sanıldığının aksine geçici değil, uzun vadeli etkiler doğurabilecek bir sorundur. Ancak doğru bilgi, düzenli bakım ve bilinçli ebeveynlikle bu sorunun önüne geçmek mümkündür. Unutmayın, ağız sağlığı çocuğun genel sağlığının ayrılmaz bir parçasıdır.

Çocuğunuzun sağlıklı gülümsemesi için ilk adımı bugün atın. İlk diş muayenesini geciktirmeyin ve diş sağlığı alışkanlıklarını küçük yaşta kazandırın.

Hemen randevu alın